نقد و بررسی دو فیلم «فرهاد ورهرام» از سوی انجمن صنفی کارگردانان مستند
نقد و بررسی دو فیلم «فرهاد ورهرام» از سوی انجمن صنفی کارگردانان مستند
نقد و بررسی دو فیلم مستند « تاراز » و « بازگشت دوباره » ساخته فرهاد ورهرام از سوی کارگروه نمایش انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند، شب گذشته 27 مهرماه، در کلاب‌هاوس برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند، نخست همایون امامی، مستندساز و منتقد، به ارزش مهم دو فیلم در سینمای مستند مردم‌شناسی اشاره کرد و گفت: فیلم «تاراز» ارزش تاریخی بسیار بالایی دارد زیراکه یکی از آخرین کوچهای سنتی و کلاسیک ایل بختیاری را به تصویر کشیده است.
وی ادامه داد: متاسفانه «تاراز» زمانی که ساخته شد، خوب دیده نشد، اما در حال حاضر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین فیلم‌های مردم‌شناسی مطرح است و در آموزش سینما، الگویی برای تدریس سینمای مستند مردم‌نگار است.
در ادامه نشست، مهرداد عربستانی، استاد دانشگاه و مردم‌شناس، درباره فیلم «تاراز» گفت: فیلم اطلاعات دقیق و درستی از منطقه کوچ ارائه می‌دهد و علاوه بر آن، نریشن و گفتار متن بسیار خوب است. این فیلم سعی دارد نکاتی از کوچ ایل بختیاری را که در فیلم «علف» دیده نمی‌شود، از نگاه مردم‌نگارانه ثبت کند.
وی درباره فیلم «بازگشت دوباره» گفت: کلیدواژه تغییر، یکی از مهم‌ترین موضوعات علم انسان‌شناسی است و نگاه نوستالژیک به مسئله تغییر ندارد. از نگاه علمی مردم‌شناسانه، تغییر اجتناب‌ناپذیر است و باید رخ دهد.
محمود یارمحمدلو، مستندساز نیز گفت: سه فیلم «علف»، «تاراز» و «بازگشت دوباره» یکدیگر را کامل و یک شیوه زندگی را از ابتدا تا انتها به شکل هنرمندانه‌ای دنبال می‌کنند.
فرهاد ورهرام درباره فیلم «تاراز» گفت: در ساخت این فیلم با کمبود نگاتیو 16mm مواجه بودم و درمجموع ۲۱ حلقه 10 دقیقه‌ای نگاتیو داشتم و به همین دلیل، مجبور بودم به نسبت سه به یک فیلمبرداری کنم و به سراغ مصاحبه با اهالی کوچ نروم.
وی ادامه داد: قبل از شروع فیلمبرداری یک سال با اهالی ایل به کوچ رفتم و تعداد زیادی از آن‌ها عکاسی کردم که ماحصل این عکاسی به همراه نوشته‌هایم از فضای کوچ، کمک بسیاری به فیلم‌بردار فیلم کرد.
ورهرام خاطرنشان کرد: عشایر فقط به خاطر علف کوچ می‌کنند و این امر باعث آسیب به مراتع طبیعی می‌شود و این مختص منطقه قلمرو ایل بختیاری نیست؛ شامل تمام مراتع طبیعی ایران می‌شود. در طی مسیر کوچ در زمان فیلمبرداری، شاهد این مسئله بودم و فروپاشی جامعه کوچ‌رو را حس می‌کردم که سرانجام در فیلم «بازگشت دوباره» این مسئله به‌خوبی نمایان می‌شود.
آرش اسحاقی، مستندساز حضور ورهرام را در فیلم «تاراز» از دو منظر مورد بررسی قرار داد؛ نخست به‌عنوان مردم‌شناس که فیلمی درست و علمی ساخته است و دیگری به‌عنوان فیلم‌سازی که به‌خوبی توانسته است کوچ را روایت کند.
مهرداد فراهانی، منتقد نیز بیان داشت: در فیلم مستند، برخلاف فیلم داستانی هیچ راشی دورریختنی نیست و هر تصویر با حضور یک کارگردان خلاق می‌تواند به فیلم اضافه شود و روایت را کامل کند و ما در فیلم «بازگشت دوباره» شاهد این اتفاق هستیم
