مستند «بازگشت دوباره» نگاه دقیقی به انسان‌شناسی دارد
مستند «بازگشت دوباره» نگاه دقیقی به انسان‌شناسی دارد.نشست نقد و بررسی بخش دوم فیلم «بازگشت دوباره» ساخته فرهاد ورهرام از سوی کارگروه نمایش انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند، شب گذشته، چهارم آبان ماه برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند، نخست مهرداد عربستانی، استاد دانشگاه و مردم‌شناس، درباره فیلم گفت: در ۲۰ دقیقه آخر «بازگشت دوباره» فیلم‌ساز نگاه دقیق انسان‌شناسی به موضوع دارد و برخلاف فیلم «تاراز»، افراد با دوربین حرف می‌زنند و در غالب مصاحبه زندگی خود را به مخاطب توضیح می‌دهند و ما با انسان‌شناسی مدرن روبه‌رو می‌شویم و ورهرام را می‌بینیم که با افراد ایل تعامل دارد و مخاطب می‌تواند با آنان همزاد‌پنداری کند.
وی تغییر در شیوه زیست ایل بختیاری را اجتناب‌ناپذیر دانست و افزود: زندگی ایل بختیاری امری پیچیده است، تا آنجا که سئوالات زیادی را به وجود آورده و باعث مشکلات و معضلات در سکنی‌گزینی عشایر شده است.
فرهاد ورهرام، پژوهشگر و مستندساز، درباره فیلم خود گفت: در این فیلم چکیده دو فیلم «علف» و «تاراز» گنجانده و سعی شده به شکلی فیلم ساخته شود تا مخاطبی که این دو فیلم را ندیده است، در جریان سیر تحول تاریخی ایل بختیاری قرار گیرد.
ورهرام در ادامه افزود: زمانی که ساخت فیلم درباره عشایر را آغاز کردم، مطالعات مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی درمورد آن‌ها وجود نداشت و شهرنشینی و معضلاتی که در سکنی‌گزینی برای آنان به وجود می‌آید، بررسی نشده بود.
وی با بیان اینکه نادر افشارنادری و محمدبهمن بیگی در گذشته زوال و نابودی کوچ را پیش‌بینی کرده بودند، افزود: نادر افشارنادری اعتقاد داشت نباید در این پروسه دخالت کرد و باید اجازه دهیم تا خودشان با این تغییر کنار بیایند و محمدبهمن بیگی نیز سعی در باسواد کردن عشایر داشت تا با ورود عشایر به شهرها مشکلات کمتری داشته باشند.
همایون امامی، پژوهشگر و مستندساز، نیز افزود: فیلم علاوه‌بر جذابیت سینمایی، مخاطب را با فیلمی بر پایه مردم‌نگاری علمی روبه‌رو می‌نماید. فیلم‌ساز اطلاعات را به‌درستی منتقل می‌کند و با نگاه ژرف و عمیق زوال و نابودی کوچ را به تصویر می‌کشد. درواقع ورهرام با درایت و به موقع از پلان‌های صامت فیلم «علف» بدون موسیقی و کاملا در سکوت استفاده کرده است.
محمود یارمحمدلو، مستندساز، نیز حضور ورهرام را در تصاویر نقطه قوت فیلم دانست و بیان داشت: اغلب حضور کارگردانان در فیلم‌هایشان به شکل درشت نمایان است، اما حضور ورهرام در فیلم درست و به‌جا بوده است.
مهدی زمانپورکیاسری، مستندساز، فیلم‌های ورهرام را مرجع مستندسازان دانست و گفت: قطعا ما و مستندسازان آینده در ساخت مستندهایمان به فیلم‌های ورهرام رجوع خواهیم کرد.
آرش اسحاقی، مستندساز، نیز «تاراز» ساخته ورهرام را مهم‌ترین و علمی‌ترین فیلم مردم‌شناسانه در زمینه کوچ دانست و معتقد بود ساختار «بازگشت دوباره» نسبت به «تاراز» ضعیف‌تر است.
مهرداد فراهانی (منتقد فیلم) نیز خاطرنشان کرد: دو مقوله آرشیو و پژوهش به خوبی روایت فیلم را پیش می‌برند و مخاطب با فیلم کاملی روبه‌رو است.
ورهرام در پایان این نشست بیان داشت: «بازگشت دوباره» هفتمین فیلمی است که ساختارش بازگشت به سوژه‌هایی است که در گذشته کار کرده و حال و روز کاراکترهایش را با گذر زمان به نمایش می‌گذارد.
